Edicions jorn :: literatura occitana contemporanea

Per ne saber mai sus un autor,
clicar son nom dins lo menut de drecha

Lei mots son de calavencs

Felip Gardy

> Tèxt en fr

Lei mots son de calavencs. Sei païsatges de l’endessús escondon d’autrei païsatges, qu’es sempre perilhòs de i voler anar veire. Lo primier plaser es de niflar la color deis arbres e de l'erbum, de destriar lei menas de plantas que s'i mesclan amb armonia a la susfàcia mirgalhada dais aparéncias. Quau finirà l'inventari dei milanta aspèctes de la vida naturala e umana ? Quau agotarà la naissença sens nombre deis edificis de pèira, de beton e de ferramentas que la vida a semenats dempuèi de sègles e mai de sègles ai quatre cantons de la terra infinida ?

La paraula ela tanben es sens pòrta que ne venga barrar lo debenar, un còp per totei. La paraula, a flor e mesura que bastís, que se bastís, fai pas levar que de semblanças de camins. Sus la sabla efemèra de l’ora dicha, leis escrituras pausan de dessenhs que de lei seguir se devinha totjorn, a un moment ò a un autre, la preséncia escura e menaçosa de l’autre mond, d’aqueu mond de dessota lo mond « verai » que la cadena dei mots es benlèu pas aquí que per ne comolar lei vueges que nos fan tan bèla paur, cada còp que cresèm de se n’alunhar.

Es que s’escriuriá pas s’èra pas aquí, l’escomessa, de faire gisclar, doç ò ferotge, lo sentiment d’aquela preséncia que se’n pòt rèn dire, que ne fau pas parlar, e que pasmens sens l’idèa de sa fòrta e necessària existéncia, escriure seria qu’un exercici sens gost ni gosta, una amusalha per poblar lei silencis dei matins tròp leugiers ?

L’abséncia es lo tomple qu’ela lo cava dins l’espés illusòri dei mots. Es pas que de dire l’òme, lo cèu ò la nuech per que leis uns e leis autres sián pas mai que l’espaci badier, definitivament, de sa realitat enfugida. Dins la ret tan fina de l’escritura, rèn se laissa pas agantar que lo regret d’una carn despareguda. Coma un bofe, una flaira d’aura que son bolegar dins l’aire sens memòria a pas laissat, per qu’òm n’aga un peçuc de remembrança, l’espèr qu’un moment tornarà. L’espèr d’una espèra. Caçaires d’una caça sens objècte siam, caçaires e mai caçats, cada jorn, cada nuech. Lei mots ponchejan, luènh, bèn luènh. Lei mots se sarran, sembla, pròches, tan pròches. Lei mots aquí ja son, cauds coma de bòlas de vida pura. A picar coma de còr sens còs ni sang, coma de còs fòra lo tèmps e leis espacis. Mai lei mots son pas que d’abís, de potz de lusors e de tenèbra duberts sus aqueu mond que s’escapa e se crema au fuòc de sa fugida.

D'aqueleis escorregudas vanas, d'aquelei volers de cabussada impossibla, insostenibla, demòra pasmens lo remembre testard d'un blau. Sei lusors d'eslhauç, de còps que i a. Ò sa tencha pas que sonòra, coma lo ressòn inagantable coma que ne vire d'una fòrma que se n'es pas pogut reténer, dins l'estrech immobil de la paraula a s'escriure, ni lei contorns, nimai lei coloracions tant infinidament boleguivas e diversas.

Amor d’aquelei blaus, coma aitant de nafras just e just escarraunhadas dins la carnacion fragila dau tèmps. La man que se pausa coma una ala. E l’ala dei mots que de s’envolar abandona a la sabla immateriala l’idèa de sa preséncia passadissa. Sa part de blau.

*

Un jorn d'entre lei jorns, sus la peu lisa de la paraula, coma una respiracion un pauc mai tenguda que de costuma, e que pesariá de tot son pes de cèu, lo passatge blau trobarà son endrech de perfeccion. E aquí s'i aplantarà. Còs nus e freg, poncha de color cremanta dins lo tomple. E lo tomple a son entorn replegarà sei pautas de bèstia marina, mostosa e caudeta coma un ponh de femna luminosa. Aquí serà lo jorn, aquí serà la nuech. Aquí lo calavenc sens terme nimai corduras. La flor enfin florida.

Felip Gardy
extrach de l'antologia Vint ans d'escritura occitana
Aquel libre es disponible dins lo nòstre catalog